Home
Wat is het Hogenbijl Fonds?
Het Hogenbijl Fonds is een cultuurfonds dat is opgericht vanuit de nalatenschap van Henny Hogenbijl. Het fonds richt zich op de sector professionele klassieke muziek en op personen en organisaties die zich bezighouden met audio-visuele uitingen op amateurbasis. Het fonds keert jaarlijks binnen beide doelgroepen een prijs uit ter hoogte van €15.000,- In de klassieke muzieksector behoort de Hogenbijlprijs daarmee tot de hogere prijzen die ons land kent. Met een bedrag van €15.000,- is de filmprijs de hoogste die in het amateurveld wordt uitgereikt. Naast een geldprijs ontvangen laureaten ook een beeldje. In de beginperiode was dat het beeldje ’Herman Gorter’ vervaardigd door Hans Baijings. Later ontvingen winnaars het beeldje ‘Hildebrand in de Haarlemmerhout’ van de kunstenaar Jan van Borssum Buisman.
Bij de toekenning van een prijs speelt zowel het verleden als de toekomst een belangrijke rol.
Zowel voor muziek als voor film geldt dat een prijswinnaar een bijzondere prestatie geleverd moet hebben. Daarbij bestaat een grote voorkeur voor personen die in de luwte, meer achter de schermen, hun steentje aan de muzieksector of de filmgemeenschap hebben bijgedragen.
Vooruitkijkend dient het toekennen van een prijs echter ook impact te hebben. Door de prijs moet de winnaar in staat zijn nieuwe initiatieven te ontplooien. Dat betekent dat de prijs naast een honorering van verdiensten uit het verleden ook een stimulans is naar de toekomst.
Binnen de professionele klassieke muziek bestaat een voorkeur om prijzen uit te reiken aan mensen die in een kleinschalige context opereren. Kleinschaligheid is echter geen eis. Een tweede voorkeur, en ook geen eis, bestaat er voor personen en organisaties die zich richten op innovatie en vernieuwing.
Binnen de audio-visuele uitingen op amateurgebied zal nadrukkelijk ook gekeken worden naar personen en organisaties die zich richten op nieuwe technologieën en haar toepassingen.
Op het gebied van film lopen het op amateurbasis opereren en het op professioneel niveau betaald werken vaak in elkaar over. Uitgangspunt is dat prijswinnaars niet opereren uit commerciële overwegingen of (persoonlijk) gewin.
Het geldbedrag moet door de winnaar worden besteed. Hierover treden voorafgaand aan de prijsuitreiking de winnaar en het fonds met elkaar in overleg. Tegenover de prijs moet een duidelijke concrete activiteit komen te staan. Daarmee dient de prijs een doel en wordt gestalte gegeven aan de stimuleringsgedachte.
LAUREATEN
HENNY HOGENBIJL PRIJS MUZIEK 2024 TOEGEKEND AAN NICO DE GIER
2024
Als oprichter en organisator van Stichting Muziek in Huis organiseert Nico de Gier al 25 jaar bijna dagelijks concerten in zorgcentra verspreid over heel Nederland. Daarmee heeft de stichting inmiddels meer dan een half miljoen mensen bereikt. Onvermoeibaar, met toewijding en verstand van zaken brengt Nico de Gier kleur in het leven van mensen die vanwege hun situatie minder toegang hebben tot het culturele leven.
HENNY HOGENBIJL PRIJS FILM 2023 TOEGEKEND AAN MASJA DE ROY
2023
Filmdocent Masja de Roy heeft voor haar lesmethode Minikronieken de Hogenbijl Filmprijs 2023 gewonnen. Deze prijs is zondag 19 november 2023 tijdens het Oldenzaals Filmfestival aan haar uitgereikt.
HENNY HOGENBIJL PRIJS MUZIEK 2023 TOEGEKEND AAN KASPER JANSE
2023
De Henny Hogenbijl Prijs Muziek is dit jaar uitgereikt aan Kasper Janse. Kasper Janse is de oprichter van het Pianola Museum in Amsterdam. Dankzij zijn drijvende kracht omvat het museum een van de grootste collecties pianola’s en verwante automatische piano’s ter wereld. De uitreiking vond 20 september plaats in het Pianolamuseum aan de Westerstraat in Amsterdam.
HENNY HOGENBIJL PRIJS FILM 2022 TOEGEKEND AAN MASCHA LEGEL EN STUDIO CAM ON WHEELS
2022
De filmprijs 2022 is toegekend aan Mascha Legel, directeur van Stichting Com in Beeld uit Rotterdam en aan Studio Cam on Wheels (onderdeel van Stichting Com in Beeld) als waardering voor de vele kansen en mogelijkheden die zij met filmmaken bieden aan jongeren. Tijdens een internationaal congres gehouden op 15 november j.l. in Doorn over Ondersteunde Communicatie is deze filmprijs officieel uitgereikt.
HENNY HOGENBIJL PRIJS MUZIEK 2022 TOEGEKEND AAN CORINE HAITJEMA
2022
De Henny Hogenbijl Prijs Muziek is dit jaar uitgereikt aan Corine Haitjema. De prijs, bestaande uit een beeldje en een geldbedrag van € 15.000, wordt jaarlijks toegekend aan personen of instanties die zich veelal achter de schermen verdienstelijk maken op het gebied van (klassieke) muziek. Corine Haitjema is de initiatiefnemer en drijvende kracht achter 24classics, een classical music discovery service die een nieuw publiek wil interesseren voor klassieke muziek. De uitreiking heeft zaterdag 22 oktober plaatsgevonden in de Zuiderkerk in Amsterdam tijdens een concert door het ensemble 3VIOLAS.
PETER OUWERKERK
2021
Peter Ouwerkerk is de drijvende kracht achter het Internationaal Orgelfestival Haarlem, Stichting OpenOor en Stichting StayTuned.
Grietje Evenwel en Riske de Vries
2021
Als ‘de Videomakers’ ondersteunen zij amateurfilmers. Ze delen hun professionele kennis belangeloos via hun website en YouTubekanaal. Ze plaatsen wekelijks een tutorial, schrijven artikelen en bieden online cursussen.
Ted van Leeuwen en Titia Bouwmeester
2020
Zij zijn de oprichters van Orchestre Partout. Met onvermoeibare inzet maken zij hoorbaar en zichtbaar muziek van en door asielzoekers in Nederland.
Hemmo Bruinenberg
2020
Initiatiefnemer en voortrekker van het Ithaka Filmt Project voor nieuwkomers: project waarin jonge nieuwkomers in schakelklassen aan de wereld van het filmmaken kunnen proeven en deelnemen.
Jef Caelen
2019
Jef Caelen heeft meer dan 200 films gemaakt, waaronder 53 speelfilms. Zijn films vallen regelmatig in de prijzen. Naast amateurfilmer is Caelen een actief bestuurslid. Hij is vicevoorzitter geweest van de Nederlandse Organisatie Van Audiovisuele amateurs (NOVA) en sinds 2015 is hij voorzitter van de Limburgse Organisatie Van Audiovisuele amateurs (CineLOVA). Jef heeft veel belangrijk werk verricht voor de Limburgse amateurfilmwereld.
Bruno Truyens
2019
In 1999 werd in Haarlem Bruno Klassiek geopend. Drijvende kracht en eigenaar van de zaak is Bruno Truyens die onvermoeibaar en vaak tegen de klippen op de klassieke muziek promoot, via de winkel en via zelf georganiseerde concertseries. In die afgelopen 20 jaar is de winkel een begrip geworden in heel Nederland. De zaak beschikt over de landelijk grootste klassieke muziek collectie op CD.
Franka Stas
2018
Franka Stas is een verdienstelijk amateurfilmer en heeft diverse prijzen gewonnen voor fictie en non fictie films. Bij Nederlandse Organisatie Van Audiovisuele amateurs (NOVA) is Stas actief als docent. Ze bouwde voor het Alberdingk Thijm College in Hilversum het vak film uit tot een examenvak. Franka Stas is tevens actief betrokken bij de scholing van filmdocenten. Sinds haar pensionering is Stas o.a. actief als bestuurslid van de internationale koepel voor amateurfilmers UNICA.
Stimuleringsprijzen 2018
2018
In 2018 zijn tevens stimuleringsprijzen uitgereikt: aan JAFA en aan Jongeren Filmstudio Beilen. JAFA (Jonge Achterhoekse Film Artiesten) werkt met scholen in de Achterhoek en ontving de prijs vanwege de promotie van het medium film onder jongeren. Jongeren Filmstudio Beilen, een onderdeel van de Beiler Video Club, ontving de prijs vanwege op vrijwillige basis langdurig faciliteren van jongeren in en rond Beilen om met film bezig te kunnen zijn.
Stichting Vocaal Talent Nederland met directeur/koordirigent Wilma ten Wolde
2015
Stichting Vocaal Talent Nederland is een broedplaats geworden voor jonge koordirigenten, koorzangers en docenten op het gebied van de koorzang. Met het Nationaal Kinderkoor en het Nationaal Vrouwen Jeugdkoor heeft Wilma ten Wolde een standaard gesteld die haar niet alleen in Nederland maar ook buiten onze grenzen een bijzondere reputatie heeft bezorgd. Het is daarbij bijzonder dat het bij deze nationale en internationale presentaties niet gaat om roem en glorie maar om training, discipline en muzikale draagkracht.
Stichting Willewurk
2015
WilleWurk richt zich op het maken van hoogwaardige niet-commerciële films in samenwerking met professionals. De Friestalige thriller ’Bak’ is hier een voorbeeld van.
Hart Haarlem Muzieklab
2014
MuziekLab Haarlem is een initiatief van de Haarlemse organisatie voor muzikale vorming (HART) om schoolkinderen in contact te brengen met het zelf maken van muziek. Die activiteiten culmineren in een concert in de Philharmonie in Haarlem voor een groot publiek van familie, vrienden en medeleerlingen.
Nationaal Film Festival voor Scholieren
2014
Het Nationaal Film Festival voor Scholieren is het hoogtepunt in het jaar voor vele leerlingen die – via school – enthousiast gemaakt worden voor het maken van films. Het festival kent een winnaar, die afgevaardigd wordt naar het internationale festival dat jaarlijks in Griekenland wordt gehouden.
Koorbiënnale Haarlem
2013
De Koorbiënnale Haarlem heeft zich in enkele jaren ontwikkeld tot een bijzonder spraakmakend festival waar vele bijzondere koren optredens verzorgen.
Henk van de Meeberg
2013
Henk van de Meeberg kreeg de prijs voor zijn verdiensten als filmer, die al vroeg begon met experimenteren met licht, kleur, geluid, ritme en montage. Hij sleepte daarmee nationaal en internationaal vele prijzen in de wacht.Een bevlogen mens die zijn kennis en ervaring graag ten dienste stelde aan jonge mensen en uitgroeide tot een gewaardeerd jurylid.
Merlijn Twaalfhoven
2012
Merlijn Twaalfhoven is de bevlogen muzikale organisator en initiator van projecten die met behulp van muziek mensen in conflictueuze situaties met elkaar in contact brengt. Hij maakt de verbroedering die muziek bewerkstelligt, tastbaar.
NOVA
2012
NOVA, de overkoepelende vereniging van amateursmalfilm(ers)(clubs) kreeg de prijs om daarmee workshops voor jonge filmmakers op te zetten. Een eerste stap op de weg naar het inzetten van de prijs als stimulans i.p.v. als beloning.
Juut van Waveren
2008
Juut van Waveren heeft zich onvermoeibaar ingezet voor de fondsenwerving opdat jonge musici op instrumenten van hoge kwaliteit kunnen spelen.
Woeste Weduwe Festival
2008
Het Woeste Weduwe Festival in Arnhem vormde een jong initiatief om een podium te bieden aan al die amateurfilmers, die hun films graag in breder kring vertoond willen zien.
Theodore van Houten
2006
Theodore van Houten is de man achter de wederopstanding van de stomme film met levende muziek door grote symfonieorkesten. Hij heeft vele onbekende meesterwerken laten opknappen en voor een breed publiek toegankelijk gemaakt, vaak met unieke partituren die daarvoor door beroemde componisten waren vervaardigd.
Vladimir Murtin
2006
Vladimir Murtin werd beloond voor de hoge kwaliteit van zijn artistieke films. Een bescheiden man, die zich uitsprak door zijn films.
Bob van der Kolk
2004
Bob van der Kolk van de Filmclub Saenden (Zaandam) stimuleerde vele jonge mensen tot het maken van films. Een voorbeeld was Steven Geldof, die met de film De Disk een prijs won.
Han Reiziger
2004
Han Reiziger was radio- en tv-programmeur en presentator, die parallel aan Hartsuiker, heeft bijgedragen aan de verspreiding van de hedendaagse muziek, maar tevens de meest bijzondere muzikale reisprogramma’s heeft geproduceerd.
Huub Bervoets
2002
Huub Bervoets won honderden prijzen met zijn vele films in alle genres (documentaires, reportages, animatiefilms, speelfilms enz). Hij pakte grote projecten aan –i.s.m. amateurtoneelspelers uit de omgeving van zijn woonplaats Geleen, waarin hij een beeld schetste van het Limburgse leven.
Ton Hartsuiker
2002
Ton Hartsuiker was pianist, conservatoriumdirecteur (in Utrecht en Amsterdam), maar voor velen ook de presentator van Musica Nova, het radioprogramma dat ruim baan maakte voor de eigentijdse muziek.
Bert Coolen
1999
Bert Coolen richtte NB’80 (Noord Brabant) op, dat al snel een afdeling van NOVA werd. Hij stimuleerde velen tot het maken van films onder het motto ‘’Filmen doe je niet alleen’’
Ruud van der Meer
1999
Ruud van der Meer was niet alleen een internationaal gevierd bas-bariton, maar ook de oprichter van het Edith Stein-concours, dat al spoedig het bekende Prinses Christina-concours is geworden. Zijn inzet voor de musicerende jeugd is nog steeds exemplarisch.
Werner Herbers
1997
Werner Herbers was naast solohoboïst van het Koninklijk Concertgebouworkest ook de dirigent en muzikale goudgraver van de Ebony Band, een ensemble waarmee met name de muziek tussen de twee wereldoorlogen een nieuwe kans heeft gekregen en in menig geval voor de eerste maal werd uitgevoerd.
Stichting Smalfilmmuseum
1997
Het Smalfilmmuseum (inmiddels opgegaan in ‘Beeld en Geluid’) is van groot belang voor de conservering, ordening en bestudering van materiaal dat een intiem beeld geeft van de ontwikkelingen in Nederland. Daarom werd twee jaar achtereen de prijs aan dit museum toegekend.
Jan van Waveren
1995
Jan van Waveren heeft met het ‘Nederlands Impresariaat’ kamermuziek tot in de verste uithoeken van ons land gebracht, waarmee hij een breed publiek heeft opgevoed en zeer veel kamermuziekensembles de kans heeft gegeven zich te kunnen manifesteren.
Stichting Smalfilmmuseum
1995
Het Smalfilmmuseum (inmiddels opgegaan in ‘Beeld en Geluid’) is van groot belang voor de conservering, ordening en bestudering van materiaal dat een intiem beeld geeft van de ontwikkelingen in Nederland. Daarom werd twee jaar achtereen de prijs aan dit museum toegekend.
Sieuwert Verster
1993
Sieuwert Verster, directeur van het Orkest van de 18e eeuw en van de platenmaatschappij Attacca. Met beide organisaties heeft hij aangetoond dat het mogelijk is met vaak minimale middelen maar zeer veel persoonlijk enthousiasme en inzet de wereldtop te bereiken.
Elzo Witter
1993
Elzo Witter was de drijvende kracht achter een groep filmers in Winschoten die met veel succes jarenlang ‘stadsjournaals’ maakte. Tenminste 27 keer werden zijn films vertoond voor een uitverkochte schouwburg in Winschoten.
Willem Kroesbergen
1991
Willem Kroesbergen was de klavecimbelbouwer die de instrumenten voor Ton Koopman maakte naar het voorbeeld van 17e- en 18e-eeuwse instrumenten. Hij was een van de eerste bouwers die een klavecimbel door de speciale constructie van de zangbodem kon laten zingen zoals honderden jaren geleden dat als normaal werd beschouwd.
Frits van Echten
1991
Frits van Echten initiator van menig filmproject in Assen, waar hij o.a. het Joodse leven in Assen in beeld bracht.
Jan A. Kleijn
1990
Jan A. Kleijn stond bekend als de maker van vele korte humoristische films (’een Jan Kleijntje’). Hij stond aan de wieg van het blad ‘Smalfilmen als hobby’, dat later werd omgedoopt in ‘Neem ’t in 8’.
Heinz Friesen
1990
Heinz Friesen was niet alleen solohoboïst bij het Rotterdams Philharmonisch Orkest maar tevens dirigent van harmonieorkesten, die in dit medium de wereldtop heeft bereikt, maar vooral de Nederlandse harmonieorkesten tot de top van de wereld heeft gebracht.
Hans Kerkhoff
1989
Hans Kerkhoff heeft namens en voor de VARA de nog immer fameuze Matinee op de Zaterdagmiddag opgericht en tot een symbool gemaakt van gedurfde en hoogstaande programmering.
Piet van Eerden
1989
Piet van Eerden was de promotor bij uitstek van de amateursmalfilmerij. Hij was de volmaakte ‘trait d’union’ tussen de verschillende stromingen in de wereld van het amateurfilmen.
B.P. Wagemans
1988
B.P. Wagemans was ambtenaar op het ministerie van OCW (voorheen CRM), die eigenhandig decennia lang namens de overheid opdrachten verstrekte aan Nederlandse componisten, en dat met veel inzicht en grote zorg heeft gedaan.
Henk Verheul
1988
Henk Verheul richtte het Smalfilmmuseum op dat, door het conserveren en tentoonstellen van documenten en voorwerpen, nog steeds van belang is om de filmpraktijk te verlevendigen.
Eduard Reeser
1987
Eduard Reeser was de eminence grise van de Nederlandse muziekwetenschap, gespecialiseerd onderzoeker niet alleen van Mozart en Mahler, maar evenzeer van Diepenbrock en vele andere Nederlandse componisten. Zijn studie Een eeuw Nederlandse muziek (1815-1915) is sinds 1950 nog steeds een standaardwerk voor eenieder die de vaderlandse muziek van de 19e eeuw wil bestuderen.
Jan Dekker
1987
Jan Dekker was jarenlang secretaris van NOVA en bracht een verbinding tot stand met UNICA (Union Internationale de Cinema d’amateur). Aldus opende hij de grenzen naar een internationale filmwereld.
Mevrouw I. Jellema
1986
Ine Jellema was directeur van ‘Huismuziek’ en heeft in die functie in hoge mate bijgedragen aan de verspreiding van de actieve muziekpraktijk bij amateurmusici
Jan Hoogland
1986
Jan Hoogland heeft met veel inzet overal in het land–in het kader van de activiteiten van NOVA- cursussen opgezet. Hij schreef ook een instructieboek over het opzetten van een scenario.
De heer en mevrouw Rester
1985
De heer en mevrouw Rester hebben vele jaren lang in hun suite, De Suite, een podium geboden aan ontelbaar vele jonge talenten.
Hans Plas
1985
Hans Plas was een Haarlemse filmer die zeer gedreven was om jonge mensen voor het filmen te interesseren. Nieuwe wegen werden door hem niet geschuwd om zijn doel te bereiken.
Davina van Wely en Reinbert de Leeuw
1984
Davina van Wely was een van ’s lands belangrijkste vioolpedagogen, o.m. de lerares van Jaap van Zweden, maar ook Isabelle van Keulen, Coosje Wijzenbeek, Eva Stegeman, Simone Lamsma, Jan Willem de Vriend en Wouter Vossen. Reinbert de Leeuw, pianist, dirigent, componist, maar bovenal voorvechter van nieuwe en tegendraadse muziek, van Liszt en Satie tot Oestvolskaja en Goebaidoelina, van Messiaen en Dutilleux tot Reich en Louis Andriessen.
Jan van Weeszenburg
1984
Jan van Weeszenburg was een verwoed filmer en daarnaast ook bestuurder van NOVA (Nederlandse Organisatie van Amateurfilmers). Hij schreef een standaardwerk voor amateurfilmers en presenteerde een TV-programma voor amateurfilmers.
Willem Noske
1983
Willem Noske was een musicus, die zich met niet aflatende ijver inzette voor de ondergewaardeerde toonkunst van eigen bodem. Hij bouwde een unieke verzameling composities op, die van onschatbare waarde is voor de Nederlandse muziek.
Ed en Vera Tietjens
1983
De heer en mevrouw Tietjens hebben bijzondere verdiensten voor het amateurfilmen gehad. Niet alleen maakten zij films van hoge kwaliteit, maar ook schreven zij instructieboeken en maakten instructiefilms. Mevrouw Tietjens heeft zich ingespannen om de filmcollectie ‘Laterna Magica’ van P. Nottet te redden.
Historie
Voor de generaties Haarlemmers die zijn opgegroeid met vinylplaten was er lange tijd maar één adres: ‘Het Platenpaleis Hogenbijl’. Aan de voet van de ‘’Grote St. Bavo’’, aan de oude Groenmarkt, was tot de opheffing in 1984, Haarlems oudste muziekwinkel gevestigd. Bijna 100 jaar verkochten twee generaties Hogenbijl hier bladmuziek, muziekinstrumenten, snaren en later uitsluitend platen, klassiek (Henny) en populair (Ada). Meer dan 35 jaar stond de winkel onder de bezielende leiding van Henny en Ada Hogenbijl.
De Volkskrant wijdde op 30 november 1984, ter gelegenheid van de tweede uitreiking van de Hogenbijl Prijzen, een groot artikel aan winkel en echtpaar en memoreerde de vele initiatieven van het echtpaar, zoals de muzikale avonden in de Haarlemse concertzaal met prominente Nederlandse artiesten. De Haarlemse violiste Vera Beths herinnert zich uit haar jeugd “de enorme hoeveelheden platen en dat je er zo maar kon binnenlopen en naar de platen mocht luisteren in -de nieuwste sensatie- luistercabines. Je hoefde niet eens wat te kopen!”. Zij was niet de enige. Na schooltijd gingen grote aantallen scholieren naar de winkel van Hogenbijl. Henny en Ada hadden zelf geen kinderen en genoten van de drukte. ‘’De platenkelder werd al snel de huiskamer van Haarlem genoemd”.
In 1976 verkocht Henny Hogenbijl zijn zaak. In 1981 overleed hij, 74 jaar oud. In 1978 had hij in alle stilte in zijn testament laten vastleggen dat zijn vermogen moest worden overgedragen aan een stichting, die jaarlijks (later ook tweejaarlijks) twee geldprijzen en een artistiek kunstvoorwerp met inscriptie zou moeten uitreiken. De prijzen waren bedoeld voor personen of instanties die zich verdienstelijk hadden gemaakt op die gebieden die zo’n belangrijke rol in zijn leven hadden gespeeld: de klassieke muziek en de amateurfilm. Henny Hogenbijl was een fervent en goed amateur cineast, die drie bekroonde films op zijn naam heeft staan.
Bekijk de korte film Hendrik Casper Hogenbijl: beeld van een zoeker
Bekijk meer films op ons VIMEO-kanaal
Organisatie
De formele naam van het fonds luidt Hendrik Casper Hogenbijl Stichting en is statutair gevestigd te Haarlem.
Het bestuur van de stichting kent naast een voorzitter, secretaris en penningmeester twee leden die afkomstig zijn uit de werkvelden ”klassieke muziek” en ”(amateur)film”. Deze twee leden doen jaarlijks ondersteund door een commissie voordrachten voor het toekennen van prijzen, waarop het bestuur beslist.
Bestuur:
Maria Hansen (voorzitter)
Michel Derckx (secretaris)
Bob Schotsman (penningmeester)
Anneke Hogenstijn (muziek)
Dorée de Kruijk (film)
Van links naar rechts: Dorée de Kruijk, Bob Schotsman, Anneke Hogenstijn, Michel Derckx en Maria Hansen
(c) Melle Meivogel
Contact
Hendrik Casper Hogenbijl Stichting
Contact via de secretaris:
Michel Derckx
Eindenhoutstraat 20
2012 ML Haarlem
michel@derckx.org