De Henny Hogenbijl Prijs Muziek is dit jaar uitgereikt aan Kasper Janse. Kasper Janse is de oprichter van het Pianola Museum in Amsterdam. Dankzij zijn drijvende kracht omvat het museum een van de grootste collecties pianola’s en verwante automatische piano’s ter wereld. De uitreiking vond 20 september plaats in het Pianolamuseum aan de Westerstraat in Amsterdam.
Rond 1970 begon Kasper Janse samen met Theo de Boer aan het opbouwen van een verzameling pianola’s. Deze automatische piano’s floreerden in de periode 1900-1935, en raakten nadien uit de mode als gevolg van de crisistijd en de opkomst van de radio. In 1981 richtte Kasper Janse op basis van de steeds verder groeiende verzameling het (particuliere) Pianola Museum op. Het museum is tegenwoordig gevestigd in het oude politiebureau aan de Westerstraat in Amsterdam. De collectie omvat niet alleen een van de grootste verzamelingen pianola’s ter wereld, maar ook meer dan 40.000 pianorollen. De museumwerkplaats is tevens een erkend leerbedrijf. Kasper Janse heeft – geholpen door vrijwilligers –met onuitputtelijke energie, toewijding en verstand van zaken in ruim 50 jaar deze buitengewone collectie en een uniek museum opgebouwd.
De prijs van het Hogenbijl Fonds wil Kasper Janse gebruiken om de aankoop mogelijk te maken van het enig overgebleven exemplaar ter wereld van de Kinopan: een heel bijzonder instrument dat in een Zweedse bioscoop gered werd van de ondergang. De Kinopan is een soort ‘mega’ pianola – met drie rijen orgelpijpen, een rij harmoniumtongen en allerlei slagwerk, inclusief een xylofoon. Dankzij het dubbel rollensysteem was het mogelijk om de muziek snel aan te passen aan de filmbeelden.
Het instrument, dat in opvallend goede staat verkeert, werd rond 1922 in Leipzig gebouwd door Hupfeld. Omdat er in die tijd nog geen geluidsfilm bestond, werd de Kinopan gebruikt in bioscopen ter begeleiding van stomme films. Naar schatting werden er ooit ongeveer 50 door Hupfeld gebouwd.
Behalve de mogelijkheid om muziek uit die tijd op rollen in het instrument te zetten, bestaat ook de mogelijkheid om er nieuwe muziek voor te maken; denk aan bewerkingen van bestaande muziek voor films of nieuwe composities/arrangementen. Ooit stonden er tenminste drie Kinopans in Amsterdamse bioscopen, maar daar is niets van bewaard gebleven.
